Phải làm gì khi trẻ bị nôn và đau bụng

Nôn là triệu chứng thường xuất hiện ở trẻ, có thể gặp ở nhiều bệnh với các lứa tuổi khác nhau. Khi thấy trẻ nôn cần phân tích nguyên nhân gây bệnh. Có khi nguyên nhân gây ra nôn rất đơn giản như do trẻ bú hoặc ăn quá no, hoặc là món ăn lạnh, cay, nóng v.v... đều có thể gây ra nôn. Những trường hợp nôn này không gây ra triệu chứng toàn thân nặng, không sốt, bụng không đau, hoặc chỉ đau quanh rốn. Ấn bên phải, bên trái bụng không có cảm giác đau rõ. Sau khi nôn thì trẻ cảm thầy đỡ.

Nhưng một số trường hợp nôn là do biến chứng bệnh viêm nhiễm, ngộ độc gây ra. Như dị tật đường tiêu hóa bẩm sinh (tắc hoặc hẹp) thì sau khi sinh ra chưa lâu đã bị nôn liên tục, không khỏi. Bệnh tật ngoại khoa như tắc ruột, viêm ruột thừa, giun chui ống mật, viêm lách thường xuất hiện ấn đau cố định ở vị trí tương ứng, bụng căng, nhảy đau, nôn tương đối nhiều, thậm chí bị sốt. Biền chứng viêm nhiễm như viêm não, viêm màng não, viêm amiđan cấp, viêm phổi, bệnh bại huyết cũng là nguyên nhân gây ra chứng nôn ở trẻ em. Các bệnh này đều gây sốt kèm theo biểu hiện triệu chứng vị trí bệnh tương ứng. Các loại ngộ độc như ngộ độc thực phẩm, ngộ độc thuốc, uống vitamin A hoặc D quá liều cũng gây nôn.

I. TRẺ BỊ NÔN PHẢI LÀM SAO?

Có rất nhiều nguyên nhân khiến trẻ nôn. Khi trẻ nôn cần chú ý kiểm tra có phải ăn phải chất độc không? Có bị sốt không hoặc có các triệu chứng khác? Tình hình đau bụng ra sao? Sau khi nôn, bệnh giảm nhẹ hay vẫn thế? Đồi với trường hợp nôn nhẹ, có thể thử điều trị bằng cách sau: 

A. Điều trị nôn cho trẻ bằng phương pháp tây y

Khi trẻ bị nôn, điều trị tây y có thể bao gồm các phương pháp sau:

1. Đảm bảo trẻ được nghỉ ngơi và tiếp xúc với không khí trong lành.
2. Giữ trẻ ở tư thế thoải mái, ví dụ như nằm nghiêng về phía bên hoặc ngồi.
3. Cung cấp nước hoặc dung dịch giảm mất nước để trẻ không bị mất nước do nôn mửa.
4. Đối với trẻ sữa bú, hỏi ý kiến bác sĩ về việc sử dụng công thức sữa đặc biệt dễ tiêu hoặc thay đổi loại sữa nếu cần thiết.
5. Tránh cho trẻ ăn các thực phẩm nặng nề, dầu mỡ và thức ăn khó tiêu.
6. Sử dụng thuốc chống nôn (như promethazine) theo chỉ định của bác sĩ.
7. Nếu nôn kéo dài hoặc có triệu chứng nghiêm trọng, hãy đưa trẻ đến bác sĩ để kiểm tra và điều trị chuyên sâu.

Tuy nhiên, việc sử dụng các phương pháp điều trị tây y nên được thực hiện dưới sự giám sát và chỉ định của bác sĩ. Hãy tìm kiếm sự tư vấn y tế chuyên nghiệp để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong điều trị cho trẻ.

B. Điều trị nôn cho trẻ bằng phương pháp y học cổ truyền

» Dùng ngón tay bấm vào huyệt nội quan: Huyệt nội quan ở chỗ cách phía trên chính giữa ngắn cỗ tay hai ngón tay để ngang. Người nhà lầy ngón tay bắm vào huyệt nội quan của trẻ có tác dụng cằm nôn.

» Tiêu sữa: Nếu nôn do sữa gây ra thì tạm thời ngừng cho uống sữa, đồng thời cho uống viên tiêu sữa.

» Tiêu thực: Nếu nôn do ăn gây ra thì tạm thời ngừng cho ăn, đồng thời cho uống viên bảo hòa.

» Làm ấm bao tử: Nôn do bị lạnh hoặc ăn thực phẩm nguội gây ra thì có thể lấy 5 lát gừng tươi lớn sắc lấy nước hòa đường đỏ đề uồng.

» Khử nhiệt: Mùa hè nôn do bị nắng thì mỗi lần cho uống 10 giọt nước, uống nhiều lần, hoặc uống 5 - 10 viên nhân đơn.

Điều cần chú ý là: Bất kể nôn do nguyên nhân gì đều phải đề trẻ yên tĩnh, nằm nghiêng tại giường; khi nôn ngửng đầu dậy, phòng ngừa chất nôn sặc vào khí quản. Nếu do nôn không thể uống thuốc thì trước tiên nhỏ vài giọt nước gừng tươi vào lưỡi, sau đó cho uống thuốc. Trẻ đang buồn nôn thì để trẻ nôn xong một lát mới bón thuốc. Nếu xử lý như trên vẫn không hết nôn thì phải đi bệnh viện tìm rõ nguyên nhân mới điều trị.

II. Hướng dẫn cách giảm đau bụng cho trẻ em

Đau bụng là một vấn đề phổ biến mà trẻ em thường gặp. Nguyên nhân có thể là do nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm tiêu hóa kém, căng thẳng, táo bón, nhiễm trùng hoặc vi khuẩn. Khi trẻ bị đau bụng, việc giảm đau và cung cấp sự thoải mái là rất quan trọng. Dưới đây là một hướng dẫn về cách giảm đau bụng cho trẻ em:

1. Xác định nguyên nhân: Hãy thử hiểu nguyên nhân gây ra đau bụng của trẻ. Hỏi trẻ về vị trí đau, tần suất và cường độ đau, cũng như các triệu chứng đi kèm như buồn nôn, nôn mửa hay sốt. Nếu tình trạng kéo dài hoặc trở nên nghiêm trọng, hãy đưa trẻ đến gặp bác sĩ.

2. Áp dụng nhiệt lên vùng bụng: Đặt một chiếc nóng ấm hoặc gói lạnh đã được bọc kín trong một khăn mỏng lên vùng bụng của trẻ. Nhiệt giúp giảm sự co thắt của cơ và giảm đau. Lưu ý rằng không nên sử dụng nhiệt quá lớn hoặc để lâu để tránh gây tổn thương da.

3. Massage nhẹ nhàng: Massage nhẹ vùng bụng của trẻ có thể giúp giảm căng thẳng và tăng cường tuần hoàn máu. Sử dụng các động tác vòng tròn nhẹ nhàng theo chiều kim đồng hồ để không gây kích thích mạnh mẽ. Hãy lắng nghe phản hồi của trẻ và dừng lại nếu trẻ cảm thấy đau hoặc không thoải mái.

4. Thay đổi tư thế: Hãy khuyến khích trẻ thay đổi tư thế để giảm áp lực lên vùng bụng. Họ có thể nằm cong chân, nằm gối thẳng hoặc nằm nghiêng một bên. Hãy cho trẻ thử các tư thế khác nhau và cho phép trẻ chọn tư thế thoải mái nhất.

5. Uống nước và ăn nhẹ: Đảm bảo trẻ uống đủ nước và ăn nhẹ khi bị đau bụng. Tránh cho trẻ ăn những thức ăn nặng, dầu mỡ, có nhiều gia vị hoặc có khả năng gây kích thích tiêu hóa. Nếu trẻ không muốn ăn, hãy tìm những loại thức ăn nhẹ nhàng như bánh quy, nước ép hoặc sữa.

6. Nghỉ ngơi: Nếu trẻ bị đau bụng, hãy tạo điều kiện để trẻ có thể nghỉ ngơi. Đặt trẻ nằm xuống trên một chiếc giường thoải mái và bảo đảm không có ánh sáng mạnh hoặc tiếng ồn gây xao lạc. Điều này giúp trẻ thư giãn và giảm căng thẳng.

7. Sử dụng thuốc giảm đau: Trước khi sử dụng thuốc giảm đau, hãy tham khảo ý kiến ​​bác sĩ. Trẻ chỉ nên sử dụng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ hoặc như được ghi trên nhãn. Tránh sử dụng thuốc chưa được phê duyệt hoặc không rõ nguồn gốc.

8. Theo dõi tình trạng: Quan sát cẩn thận tình trạng của trẻ. Nếu đau bụng trở nên nghiêm trọng hơn, kéo dài hoặc kèm theo các triệu chứng bất thường khác, hãy đưa trẻ đến gặp bác sĩ ngay lập tức.

Lưu ý rằng những hướng dẫn trên chỉ mang tính chất tham khảo và không thay thế cho sự khám và chẩn đoán của bác sĩ. Nếu trẻ có triệu chứng đau bụng nghiêm trọng, cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ để được tư vấn và điều trị phù hợp.